Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez władze Mrągowa. Do najważniejszych z nich należą:

• Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Miasto Mrągowo na lata 2021-2024,

  1. • Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Miasto Mrągowo na lata 2022-2024,

• Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Miasto Mrągowo na lata 2021-2023,

• Posiłek w szkole i w domu na lata 2019-2023,

• Teleopieka w Mieście Mrągowo,

• Korpus Wsparcia Seniorów,

• Karta Mrągowskiej Rodziny Trzy Plus,

• Mrągowska Karta Seniora,

• Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Miasto Mrągowo na lata 2022-2024.

Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.

Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2023 r. wiąże się z kontynuowaniem działań przez Miasto Mrągowo związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. Niemniej, warto zauważyć, że wpływ na malejącą tendencję ma znacząco odznaczający się w 2022 r. poziom wydatków na wypłacone świadczenia wychowawcze („500+”), podczas gdy w 2023 r. w budżecie miasta wydatki na ten cel uległy znaczącemu zmniejszeniu, gdyż zadanie to przejął ZUS. Kluczowa część środków zrealizowanych przez miasto w 2022 r. dotyczyła również wypłaty dodatku osłonowego i węglowego dla mieszkańców oraz świadczeń społecznych związanych z udzielaniem pomocy obywatelom Ukrainy, podczas gdy w 2023 r. charakteryzowały się one znacznie mniejszą kwotą.

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka. 

Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej (o świadczeniach rodzinnych, o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, o dodatkach mieszkaniowych, o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej). Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy czy ustaw o dodatku węglowym, elektrycznym.

W 2023 r. w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Mrągowie funkcjonowały następujące sekcje:

• Sekcja Pomocy Środowiskowej,

• Sekcja Świadczeń Rodzinnych,

• Sekcja Dodatków Mieszkaniowych,

• Sekcja Administracyjno-Gospodarcza,

• Sekcja Finansowa,

• Klub Seniora.

Obecna struktura organizacyjna Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia. 

Źródłem finansowania zadań realizowanych przez MOPS są: 

• środki własne miasta, 

• dotacje do zadań własnych, 

• oraz dotacje do zadań zleconych.

W trakcie 2023 r. MOPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki oraz inne świadczenia ze źródeł zewnętrznych, np. w ramach programów "Posiłek w szkole i w domu na lata 2019-2023", "Program Operacyjny Pomoc Żywnościowa 2014-2020", "Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej", "Asystent rodziny", "Opieka wytchnieniowa", czy "Korpus Wsparcia Seniorów". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej MOPS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne i działania środowiskowe, m.in. prowadzenie Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.

Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2023 r.

• W 2023 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 475 rodzin, a niepieniężnymi 254 rodzin. 

• Pracę socjalną świadczono wobec 182 rodzin.

wybrane zadania realizowane w ramach pomocy społecznej w 2023 r.

Dodatki

• Dodatek mieszkaniowy

Dodatek mieszkaniowy jest świadczeniem pieniężnym pokrywającym w części koszty utrzymania lokalu mieszkalnego. W okresie od stycznia do grudnia 2023 r. wypłacono 5.807 dodatków na kwotę 1.373.983,44 zł. Średnio miesięcznie wypłacano 114.498,62 zł dla 484 gospodarstw domowych.

• Dodatek elektryczny

Jednorazowy dodatek elektryczny przewidziano dla tych gospodarstw domowych, które zużywają energię elektryczną do ogrzewania, w tym wykorzystują pompy ciepła. W 2023 r. wypłacono 40 dodatków na kwotę 45.000 zł.

• Dodatek węglowy

Dodatek ten przysługiwał gospodarstwom domowym, w których głównym źródłem ciepła ogrzewania był kocioł na paliwo stałe kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane węglem lub paliwami węglopochodnymi. W 2023 r. MOPS wypłacił 21 dodatków z rozstrzygnięć odwoławczych na kwotę 63.000 zł.

• Dodatek do innych źródeł ogrzewania 

Dofinansowanie na inne niż węglowe źródła ogrzewania. Dodatek do innych źródeł ciepła przysługiwał gospodarstwom domowym, gdy głównym źródłem ciepła ogrzewania był kocioł na paliwo stałe kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane peletem drzewnym, drewnem kawałkowym lub innym rodzajem biomasy albo: kocioł gazowy zasilany skroplonym gazem LPG lub kocioł olejowy. Na jedno gospodarstwo przysługiwało jedno dofinansowanie. W 2023 r. wypłacono 6 dodatków na kwotę 6.000,00 zł.

Działania MOPS z zakresu szeroko rozumianej polityki społecznej i wspierania rodziny dotyczyły również kontynuacji pomocy obywatelom Ukrainy. Wsparcie realizowane w ramach ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, realizowano z Funduszu Pomocy Ukrainie.

• Zakwaterowanie i wyżywienie związane z pobytem obywateli Ukrainy

Świadczenie pieniężne za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia uchodźcom z Ukrainy było przyznawane na podstawie art. 13 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy. Wysokość świadczenia wynosiła 40 zł za osobę za dzień.

W 2023 r. Ośrodek zrealizował wypłaty świadczeń pieniężnych z tytułu zakwaterowania i wyżywienia obywateli Ukrainy na kwotę 467.520,00 zł.

• Świadczenia jednorazowe 300 zł wypłacane obywatelom Ukrainy

W 2023 r. wypłacono 37 jednorazowych świadczeń pieniężnych na kwotę 11.100,00 zł. 

• Posiłek dla dzieci i młodzieży z Ukrainy

Na podstawie przepisów ustawy o pomocy społecznej objęto rodziny z Ukrainy pomocą w formie pokrycia kosztów dożywiania dziecka w szkole. 

W 2023 r. opłacono posiłki dla dzieci i młodzieży z Ukrainy dla 8 osób na kwotę 3.084,00 zł.

• Pomoc materialna dla uczniów

W 2023 r. przyznano stypendium 18 uczniom z 12 rodzin obywateli Ukrainy. Łączna kwota na realizację ww. zadania wyniosła 22.644,00 zł.

• Świadczenia rodzinne, pielęgnacyjne, rodzicielskie 

Liczba rodzin z Ukrainy objętych świadczeniami rodzinnymi, pielęgnacyjnymi oraz rodzicielskimi wyniosła 72 osoby.

Łącznie MOPS w Mrągowie wypłacił obywatelom Ukrainy przebywającym na terenie Mrągowa świadczenia na kwotę 326.281,35 zł.

• Nadanie numeru PESEL

Wydatkowano kwotę na nadanie numerów PESEL obywatelom Ukrainy w wysokości 2.197,69 zł oraz na wykonanie fotografii 1.580 zł.

Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki miasta w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych, wśród których w szczególności uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.

Podstawowym, corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez Miasto Mrągowo były zadania określone w ramach programów rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniach uwzględniały one tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.

Przeciwdziałanie narkomanii i alkoholizmowi

Realizacja zadań w poszczególnych jednostkach koncentrowała się:

• w Urzędzie Miejskim w Mrągowie - na zorganizowaniu i prowadzeniu działań wynikających z Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Miasto Mrągowo,

• w Szkole Podstawowej Nr 1 w Mrągowie - na prowadzeniu w szkole dwóch Świetlic Środowiskowych,

• w Szkole Podstawowej Nr 4 w Mrągowie - na prowadzeniu w szkole Świetlicy Środowiskowej,

• na realizacji programów profilaktycznych w okresie ferii zimowych w Mrągowskim Centrum Kultury, Młodzieżowym Domu Kultury i Szkole Podstawowej Nr 4 w Mrągowie oraz programów profilaktycznych w ramach kampanii „Zachowaj Trzeźwy Umysł”.

Zakresy zadań przedstawiały się następująco:

• udzielanie osobom i rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej, prawnej, terapeutycznej oraz pomocy na rzecz powrotu do społeczności,

• działania na rzecz powrotu osób uzależnionych od alkoholu, wykluczonych społecznie lub zagrożonych wykluczeniem do społeczności,

• dożywianie dzieci i osób z rodzin wymagających wsparcia, 

• tworzenie i doposażenie bazy lokalowej oraz sportowo-rekreacyjnej dla realizacji GPPiRPA, 

• realizacja profilaktycznych programów i imprez oraz działalność informacyjna i edukacyjna,

• funkcjonowanie powołanych organów ds. profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych,

• wspomaganie działalności instytucji i stowarzyszeń, służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych.

dotacje celowe w zakresie ochrony i promocji zdrowia

• „Recepta na talerzu – program edukacji zdrowotnej i wspierania osób chorych na cukrzycę oraz ich rodzin i opiekunów”- zadanie zrealizowane przez Polskie Stowarzyszenie Diabetyków – Warmińsko-Mazurski Oddział Wojewódzki w Olsztynie, w okresie od 01.02.2023 r. do 31.12.2023 r. w kwocie 2.900,00 zł.

• „Grupa Wsparcia Parasol” - zadanie zrealizowane przez Fundację Fructus w Mrągowie, w okresie od 05.01.2023 r. do 31.12.2023 r. w kwocie 9.600,00 zł.

• „Punkt Informacyjno-Konsultacyjny” - zadanie zrealizowane przez Stowarzyszenie Pomocy Wielokierunkowej „Remedium” w Mrągowie, w okresie od 23.02.2023 r. do 31.12.2023 r. w kwocie 10.500,00 zł.

• „Zdrowo i bezpiecznie z PCK” - zadanie zrealizowane przez Warmińsko- Mazurski Oddział Okręgowego Polskiego Czerwonego Krzyża z siedzibą w Olsztynie, w okresie od 01.03.2023 r. do 31.12.2023 r. w kwocie 3.000,00 zł.

Zakup materiałów do organizacji akcji profilaktyczno-edukacyjnej pn. “Biała sobota” w kwocie 795,33 zł.

Na rzecz ochrony zdrowia w 2023 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej. 

Dokładniejszy opis zadań zrealizowanych w ramach pożytku publicznego znajduje się w części raportu dotyczącej Współpracy z NGO.